کتاب «تاریخ برهان‌های اثبات وجود خدا در کلام امامیّه از مکتب بغداد تا مکتب اصفهان»¹ تاریخ برهان‌های اثبات وجود خدا در کلام امامیّه (از مکتب بغداد تا مکتب اصفهان)، حمید عطائی نظری، 2 ج (872 + 672 ص)، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان، اصفهان، چاپ اوّل، 1401 ش. نوشتاری است مبسوط که به گزارش و تبیین استدلال‌های مطرح در آثار کلامی امامیّه و معتزله و اشاعره برای اثبات وجود خداوند می‌پردازد و تاریخ و سیر تحوّلات این براهین را در قرون میانی اسلامی بازمی‌نماید. در این کتاب با تحقیق و تتبّع گسترده در میراث سترگ کلام اسلامی، سرگذشت و تطوّرات و تقریرهای گوناگون شش برهان اصلی خداشناسی در دانش کلام بررسی و تشریح شده است. این براهین عبارتند از: برهان حدوث و قِدَم، برهان حدوث صفات، برهان نظم، برهان امکان صفات (برهان تخصیص)، برهان امکان و وجوب، برهان صدّیقین. از این‌رو، جُستار حاضر پژوهشی است فراگیر در خصوص تحوّلات تاریخی برهان‌های اثبات وجود خدا در کلام اسلامی و امامی از حدود قرن چهارم تا قرن یازدهم هجری.
این کتاب را می‌توان مرجعی برای فهم مباحث و مطالب مربوط به موضوع اثبات وجود خدا در دانش کلام به‌شمار آورد که حاصل تلاش‌های فکری متکلّمان را طی چند قرن در مبحث اثبات وجود خدا بازگو می‌کند. اهداف پژوهش حاضر عبارتست از:
1. شناسایی و شرح و توضیح تقریرهای گوناگون ارائه‌شده از هر یک از برهان‌های اصلی خداشناسی در کلام اسلامی و امامی در قرون میانی.
2. بررسی ریشه و پیشینۀ طرح هر یک از برهان‌های خداشناسی.
3. همسنجی و مقایسۀ تقریرها و صورت‌های مختلف ارائه‌شده از هر یک از برهان‌های خداشناسی و تبیین نسبت و رابطۀ میان آنها.
4. تبیین سیر تاریخی تغییرات و تحوّلات اتّفاق‌افتاده در تقریرهای براهین خداشناسی.
5. بررسی علل و عوامل اثرگذار بر تطوّرات و تحوّلات براهین اثبات وجود خداوند.

لینک‌هایی جهت تهیه کتاب:
بوستان کتاب
کتابسرای طه